Dla osób zainteresowanych problematyką kredytów frankowych, spotkanie się z pojęciem potrącenia w procesach sądowych może stanowić istotną kwestię. W dzisiejszym tekście przyjrzymy się bliżej temu zagadnieniu, wyjaśniając Frankowiczom, czym dokładnie jest potrącenie, kiedy stosuje się tę zasadę oraz jakie potrącenie ma znaczenie w kontekście sporów dotyczących kredytów indeksowanych lub denominowanych do franka szwajcarskiego.
Kredyt frankowy: czym jest potrącenie?
Pierwsze wrażenie potrącenia może być mylące dla kredytobiorców CHF, ale w rzeczywistości nie jest to pojęcie trudne do zrozumienia. Potrącenie jest uregulowane w Kodeksie Cywilnym, konkretnie w art. 498. W najprostszych słowach, jest to sposób rozliczenia, gdy dwie osoby mają względem siebie zarówno długi, jak i należności. W przypadku sporów dotyczących unieważnienia umów kredytowych opartych na kursie franka szwajcarskiego, sytuacja ta jest oczywista, ponieważ bank i kredytobiorcy są zarówno dłużnikami, jak i wierzycielami względem siebie.
Stwierdzenie nieważności umowy a potrącenie
Zanim przejdziemy do kwestii potrącenia, warto omówić istotę nieważności umowy kredytowej. Kiedy umowa kredytowa jest uznana za nieważną, oznacza to, że cała transakcja kredytowa traci swoją ważność prawną, jakby nigdy nie została zawarta. Pomimo tego, że umowa jest nieważna, strony często kontynuują realizację jej postanowień przez wiele lat. Bank udzielał kredytobiorcy środków finansowych, a ten z kolei spłacał raty kapitałowo-odsetkowe oraz ponosił różne opłaty związane z kredytem. Jednakże, gdy umowa jest uznana za nieważną, brak jest prawnej podstawy do przekazywania środków pieniężnych pomiędzy bankiem a kredytobiorcą.
Czym jest potrącenie w praktyce?
Przełożenie omawianych regulacji na kontekst spraw frankowych pozwala nam na lepsze zrozumienie potrącenia w tym kontekście. W praktyce oznacza to, że kredytobiorca CHF musi zwrócić bankowi nominalną kwotę kredytu lub kwotę kapitału, którą otrzymał. Natomiast bank jest zobowiązany do zwrotu wszystkich środków wpłaconych przez kredytobiorcę do dnia potrącenia. Innymi słowy, potrącenie powoduje rozliczenie wzajemnych roszczeń między bankiem a Frankowiczem w sposób, który uwzględnia nieważność umowy kredytowej. Warto zauważyć, że w większości przypadków suma świadczeń uiszczonych przez kredytobiorców na rzecz banku przewyższa kwotę kapitału, którą bank wypłacił kredytobiorcom.
Jak skutecznie dokonać potrącenia: kredyt frankowy
Aby skutecznie dokonać potrącenia, konieczne jest złożenie oświadczenia na piśmie drugiej stronie, w którym szczegółowo wskazane zostaną wierzytelności, podlegające potrąceniu. Istotne jest, aby oświadczenie o potrąceniu zostało przekazane bezpośrednio osobie, która jest uprawniona do potrącenia wierzytelności, a nie na przykład jej pełnomocnikowi.
Jakie jest zastosowanie potrącenia w sprawach frankowych?
Instytucja potrącenia w sprawach frankowych często znajduje zastosowanie w procesie rozliczenia z bankiem po prawomocnym stwierdzeniu przez sąd nieważności umowy kredytowej. Ponadto potrącenie może mieć miejsce jeszcze przed wniesieniem pozwu do sądu, czyli przed formalnym rozpoczęciem postępowania sądowego, oraz w trakcie jego trwania. Istotnym sygnałem do zastosowania potrącenia jest otrzymanie wezwania od banku do zwrotu kapitału. Takie wezwanie może również skutkować naliczeniem odsetek od kwoty wypłaconego kredytu. Gdy otrzymamy wezwanie z banku lub pozew banku domagający się zwrotu kapitału, należy niezwłocznie poinformować swojego pełnomocnika.
Potrącenie: te dwie definicje musisz znać
W kontekście potrącenia istotne jest rozróżnienie dwóch pojęć:
- oświadczenia materialnego o potrąceniu
- procesowego zarzutu potrącenia.
Oświadczenie materialne o potrąceniu to czynność dokonywana poza procesem, mająca na celu rozliczenie się stron. Jest to oświadczenie, o którym wspomniano wcześniej. Natomiast procesowy zarzut potrącenia polega na żądaniu sądu oddalenia całego lub części roszczenia, powołując się na fakt, że roszczenie to wygasło wskutek wcześniejszego potrącenia, czyli rozliczenia stron. Podnosząc zarzut potrącenia, informujemy sąd, że skoro złożyliśmy wcześniej oświadczenie o potrąceniu, nie ma podstaw do tego, aby druga strona żądała od nas zapłaty określonej kwoty, gdyż została ona już uwzględniona w potrąceniu. Złożenie oświadczenia o potrąceniu stanowi przesłankę do późniejszego podniesienia procesowego zarzutu potrącenia w trakcie procesu.