Polskie banki komercyjne mają możliwość pożyczania sobie wzajemnie gotówki. Aby uregulować wysokość oprocentowania takich transakcji, powstał wskaźnik WIBOR. Kiedy jeden bank pożycza od drugiego określoną kwotę pieniędzy, zwraca ją, powiększając ją o aktualny procent wyrażony przez WIBOR. Warsaw Interbank Offered Rate jest wskaźnikiem, który obecnie ma istotny wpływ na wysokość i oprocentowanie kredytów zawieranych w złotówkach.
Skąd wziął się WIBOR
W dniu 16 grudnia 2020 r. Komisja Nadzoru Finansowego wydała zezwolenie GPW Benchmark na opracowywanie wskaźników referencyjnych stóp procentowych, w tym kluczowych wskaźników referencyjnych (czyli m. in. WIBOR). Co ciekawe, wskaźnik ten był również opracowywany przez GPW Benchmark SA jeszcze przed wydaniem zezwolenia przez KNF.
Było to możliwe na mocy przepisu przejściowego rozporządzenia tzw. BMR. (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych)
Wysokość WIBOR, jak się zmienia?
WIBOR jest wskaźnikiem dynamicznym, to znaczy że może zmieniać się każdego dnia. W dużym uproszczeniu, procedura jego ustalania wygląda następująco. Każdego dnia roboczego o godz. 11 wybrane banki (tzw. dealerzy rynku finansowego), biorą udział w tzw. fixingu. Banki przekazują określone dane, na podstawie których ustalana jest wysokość wskaźnika. Następnie agent kalkulacyjny odrzuca skrajne wartości a z pozostałych wyciąga średnią arytmetyczną. Generalnie wysokość WIBOR jest w pewnym stopniu uzależniona od wysokości oficjalnych stóp procentowych NBP.
Nie powinien on być niższy niż stopa depozytowa i wyższy niż stopa lombardowa. Ograniczenie to dotyczy jednak tylko jednodniowego WIBOR-u. W praktyce wskaźnik ten jest ustalany na określone okresy czasowe. Najbardziej popularnym jeśli chodzi o kredyty hipoteczne jest WIBOR 3M (trzymiesięczny ) i WIBOR 6M (sześciomiesięczny). Ich wysokość może przekroczyć wysokość stopy lombardowej (jak ma to miejsce obecnie), gdyż zwykle uwzględnia dalszą realną zmianę stóp procentowych, która może mieć miejsce w najbliższej przyszłości.
- Wysokość WIBOR
- Kredyt hipoteczny
- Stopy procentowe NBP
Kontrowersje wokół stawki
Z uwagi na fakt, że pożyczki na rynku międzybankowym występują niezwykle rzadko (zdarza się że w danym dniu nie ma ani jednej transakcji), to w rzeczywistości stawka WIBOR najczęściej przedstawia oprocentowanie po jakim banki jedynie deklarują możliwość udzielenia sobie pożyczki. Jeżeli zatem banki pozyskują wystarczająca ilość pieniądza poprzez bardzo nisko oprocentowane depozyty, to nie są zainteresowane dodatkowym pożyczaniem gotówki na wyżej oprocentowanym rynku międzybankowym. Tak więc stawki tylko teoretycznie odzwierciedlają oprocentowanie pożyczek na rynku międzybankowym. Warto jednak pamiętać, że realnie wpływają na wysokość oprocentowania kredytów udzielanych przez banki swoim klientom.
Oprocentowanie kredytu o zmiennej stopie procentowej w oparciu o stawkę WIBOR + marża, zostało tak skonstruowane, aby zabezpieczyć pokrycie kosztu pozyskania pieniądza przez bank . Ma również zagwarantować zysk (marża). W konsekwencji pozyskania przez banki środków pieniężnych tańszym kosztem (depozyty) i ustalanie stawki WIBOR w oparciu o teoretyczne transakcje międzybankowe skutkuje tym, że zysk banku generuje obecnie nie tylko marża ale i w znacznej części stawka WIBOR, która miała stanowić pokrycie kosztu pozyskania pieniądza przez bank.
