Kredyty indeksowane do walut obcych, w tym kredyty indeksowane do euro, nadal dotyczą tysięcy Polaków. Choć banki już prawie nie udzielają tego typu zobowiązań, wiele osób nadal regularnie spłaca kredyt hipoteczny powiązany z euro. Pojawia się więc pytanie, które budzi emocje i niepewność: czy opłaca się nadpłacać kredyt indeksowany do euro? W tym artykule przedstawiamy, kiedy nadpłata kredytu waloryzowanego do euro może być korzystna, jakie niesie za sobą ryzyka, a także co warto rozważyć przed podjęciem decyzji.
Kredyt indeksowany do euro – czym jest i jak działa?
Kredyt hipoteczny indeksowany do euro to forma zobowiązania, w której zadłużenie wyrażone jest w euro, ale spłata odbywa się w złotówkach. Ostateczna wysokość raty zależy od aktualnego kursu waluty. Wzrost kursu euro oznacza automatyczny wzrost raty kredytu oraz kapitału pozostałego do spłaty – wyrażonego w PLN.
Kiedyś kredyty w euro wydawały się atrakcyjne ze względu na niższe oprocentowanie w porównaniu do kredytów złotowych. Dziś jednak wielu kredytobiorców dotkliwie odczuwa ryzyko kursowe kredytów indeksowanych.
Na czym polega nadpłata kredytu hipotecznego?
Nadpłata kredytu euro to wpłacenie dodatkowej kwoty ponad standardową ratę. Może być jednorazowa lub cykliczna. Jej głównym celem jest:
- zmniejszenie kapitału do spłaty,
- skrócenie okresu kredytowania,
- ograniczenie odsetek,
- poprawa bezpieczeństwa finansowego w długim terminie.
W przypadku kredytu indeksowanego, nadpłata dokonywana jest w złotówkach, ale przeliczana na euro – co wiąże się z kursem walutowym w dniu dokonania operacji
Czy warto nadpłacać kredyt indeksowany do euro? Porównanie z kredytem w złotówkach
✔ Zalety nadpłaty w przypadku kredytu złotowego:
- niższe koszty kredytu – mniejszy kapitał to mniej odsetek i dodatkowych opłat uzależnionych od wysokości salda,
- jeśli zdecydujesz się na skrócenie okresu kredytowania – szybciej spłacisz zobowiązanie, co też znacząco zmniejszy koszty kredytu, choćby w zakresie obowiązkowych ubezpieczeń, które jesteś zobowiązany utrzymać przez cały czas kredytowania.
❌ Wady i ryzyka nadpłaty w przypadku kredytu w euro:
- W przeciwieństwie do kredytu złotowego, którego saldo kredytu nie jest zależne od kursu waluty, jest bowiem zawsze wyrażone w PLN – w przypadku kredytów w euro – wartość pozostałego do spłaty salda, określonego w euro – może się zmieniać i każdego dnia może oznaczać inną wartość.
Przypadek Jana Kowalskiego
📋 Sytuacja początkowa
Jan Kowalski zaciągnął kredyt powiązany z euro w banku PKO BP. Bank wypłacił Janowi kredyt w wysokości 200.000 zł, a następnie określił saldo zadłużenia po kursie 2 zł/1 euro, co w dniu uruchomienia kredytu oznacza zadłużenie w wysokości 100.000 euro.
| Parametr | Początek kredytu | Obecnie | Różnica |
|---|---|---|---|
| Kurs EUR/PLN | 2,00 zł | 4,00 zł | +100% |
| Zadłużenie w EUR | 100.000 € | 90.000 € | -10.000 € |
| Wartość zadłużenia w PLN | 200.000 zł | 360.000 zł | +160.000 zł |
📈 Co się stało?
W ciągu pierwszych kilku lat od uruchomienia kredytu, mimo regularnej spłaty kredytu, bank zaliczał wpłaty Jana głównie na odsetki kapitałowe, natomiast w między czasie kurs euro stosowany przez bank wzrósł do 4 zł/1 euro. Obecnie więc zadłużenie Jana Kowalskiego wynosi 90.000 euro, przy czym wartość zobowiązania w przeliczeniu na złotówki wynosi już 360.000 zł – tj. o 160.000 zł więcej niż w dniu uruchomienia kredytu!
🚨 Kluczowe ryzyko
Ryzyko wahań kursowych, a dodatkowo zapisy umowy kredytu, które powodują, że bank ma możliwość dowolnego określania wysokości kursów euro stosowanych przy obsłudze kredytu – powoduje, że decydując się na nadpłatę kredytu – nie mamy gwarancji zmniejszenia kosztów obsługi kredytu.
W każdym momencie może zmienić się zarówno wartość planowanej przez nas nadpłaty i jej wpływ na wysokość pozostałego zadłużenia. Ale również po dokonaniu nadpłaty wartość pozostałego do spłaty zadłużenia może podlegać wahaniom kursowym – aż do dnia całkowitej spłaty kredytu.
Na co zwrócić uwagę przed planowaną nadpłatą kredytu w euro?
Jeśli rozważasz nadpłatę kredytu w euro, sprawdź:
- czy masz stabilną sytuację finansową i nadwyżkę środków, bez utraty płynności jeśli w przyszłości kurs euro wzrośnie i przyszłe raty również podniosą swoją wartość,
- porównaj kurs euro w kantorze z kursem euro obowiązującym w banku,
- rozważ nadpłatę bezpośrednio w walucie euro, z pominięciem przeliczenia wg proponowanego przez bank kursu,
- zweryfikuj czy umowa kredytu zobowiązuje do dodatkowych opłat w przypadku nadpłaty,
- zrób symulację – sprawdź, o ile zmniejszy się kwota odsetek lub czas spłaty.
Czy po nadpłacie kredytu w euro można unieważnić umowę?
Tak – nadpłata kredytu w euro lub jego całkowita spłata nie zamyka drogi do unieważnienia umowy kredytowej powiązanej z euro. Polskie sądy wielokrotnie orzekały, że kredytobiorcy mają prawo dochodzić swoich roszczeń nawet po zakończeniu spłaty zobowiązania. Jeśli umowa kredytu hipotecznego w euro zawierała niedozwolone postanowienia, możliwe jest żądanie unieważnienia kredytu w euro oraz zwrotu nienależnie pobranych świadczeń. Kluczowe znaczenie ma treść zapisów umownych, a nie fakt nadpłaty lub zakończenia spłaty.
Podsumowanie: nadpłata kredytu w euro czy unieważnienie umowy?
Nadpłata kredytu powiązanego z euro może być korzystnym rozwiązaniem, szczególnie gdy kurs euro jest relatywnie niski z perspektywy kredytobiorcy. W takim momencie można realnie obniżyć saldo zadłużenia oraz skrócić okres spłaty.
Trzeba jednak jasno podkreślić, że nawet największe oszczędności wynikające z nadpłaty nie dorównają korzyściom wynikającym z unieważnienia kredytu hipotecznego w euro. W przypadku wyroku sądu unieważniającego umowę, konsekwencją jest:
- całkowite anulowanie zadłużenia w euro,
- brak obowiązku dalszej spłaty rat kredytu walutowego,
- rozliczenie się z bankiem tylko w zakresie rzeczywiście wypłaconych środków – wyłącznie w złotówkach.
Dlatego zanim zdecydujesz się na nadpłatę kredytu indeksowanego do euro, dokładnie przeanalizuj swoją sytuację i sprawdź, czy Twoja umowa kredytowa w euro nie kwalifikuje się do unieważnienia przez sąd.
