Wyrok z dnia 12.01.2023 r. TSUE staje po stronie konsumentów
Czy bankowi należy się wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z kapitału?
Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z kapitału to temat, który już w 2022 r. mocno
elektryzował wszystkich tych których dotyka tzw. problem frankowy, tj. kredytobiorców, banki, prawników.
Rozstrzygnięcie w sprawie C-520/21 zapadnie najpewniej w II – III kwartale 2023 r. W dniu 16 lutego 2023 r. opinię w tej sprawie ma wydać Rzecznik Generalny TSUE.
Pomimo tego, że formalnie opinia Rzecznika nie jest wiążąca dla sędziów Trybunału ani dla sądów krajowych, to jednak wnioski Rzeczników bardzo często są uwzględniane w wydawanych orzeczeniach.
Dlatego też już niebawem poznamy jakie jest zapatrywanie Trybunału w tej sprawie. Większość osób interesujących się tą tematyką jest pewnych prokonsumenckiego rozstrzygnięcia Trybunału. Należy się z tym zgodzić, ponieważ każde inne rozstrzygnięcie byłoby ogromnym zaskoczeniem.
Niezmiennie od wielu lat, TSUE w swoich wyrokach opowiada się po stronie konsumentów, interpretując z korzyścią dla nich dyrektywę 93/13 (w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich). Nie sposób zakładać innej interpretacji.
Dyrektywa powstała właśnie w tym celu aby chronić podmiot słabszy – konsumenta przed nieuczciwymi zapisami umownymi narzucanymi przez podmiot silniejszy – przedsiębiorców.
Pozytywny wyrok TSUE
Z początkiem 2023 r. konsumenci otrzymali mocny, pozytywny sygnał jakim jest wyrok TSUE z dnia 12.01.2023 r. w sprawie C-395/21. Sprawa ta nie dotyczyła co prawda umowy kredytu bankowego, ale wynagrodzenia dla adwokata za świadczoną przez niego na rzecz konsumenta usługę.
Trybunał w wyroku wskazał m. in., że niedozwolone jest zastąpienie nieuczciwego warunku
umownego przez sąd krajowy, sądowym oszacowaniem wynagrodzenia dla przedsiębiorcy za jego usługę.
Istotne jest tutaj zapatrywanie Trybunału na kwestie przyznania szacunkowego wynagrodzenia dla przedsiębiorcy w przypadku gdyby umowa okazała się nieważna w skutek stwierdzenia abuzywności jej istotnych zapisów.
Właściwa interpretacja Dyrektywy 93/13 nie może prowadzić do innych wniosków. Artykuł 7 ust 1 Dyrektywy wskazuje, że w interesie konsumentów, Państwa Członkowskie zapewnią stosowne i skuteczne środki mające na celu zapobieganie dalszemu stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców z konsumentami.
Nadzieja na przyszłość
Przyznanie jakiegokolwiek wynagrodzenia dla przedsiębiorcy, który stosuje nieuczciwe zapisy w umowie z konsumentem i tym samym doprowadza do upadku umowy, pozostawałoby w jaskrawej sprzeczności z celami Dyrektywy 93/13.
Przewidziane przez Dyrektywę sankcje jakie powinny w tej sytuacji dotknąć przedsiębiorcę, powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Jakakolwiek forma „rekompensaty” przyznana takiemu przedsiębiorcy byłaby jawnym złamaniem przepisów Dyrektywy.
W związku z tym można się spodziewać, że rozstrzygniecie w sprawie C-520/21 (dotyczące
wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału) będzie tylko potwierdzeniem i kontynuacją prokonsumenckiej linii orzeczniczej TSUE, zgodnej z przepisami i celami dyrektywy 93/13.
