Bank Pekao S.A. udzielił stosunkowo niewielkiej liczby kredytów powiązanych z walutą franka szwajcarskiego w porównaniu z innymi instytucjami. Część umów frankowych trafiła do banku po przejęciu portfela kredytów denominowanych do CHF od Banku BPH S.A. Aby rozwiązać problematyczne zobowiązania, Pekao S.A. przedstawił program ugód, który znacząco różnił się od propozycji innych banków oraz rekomendacji KNF.
Program „bezpieczna ugoda 2%”
Program zakładał, że kredyt zostanie przeliczony jakby od razu był udzielony w walucie polskiej z założeniem stałego oprocentowania. Frankowicze, do których dotarły sygnały o programie „bezpieczna ugoda 2%” zapewne zastanawiają się w jaki sposób najlepiej dochodzić swoich praw i czy zawarcie ugody będzie lepszym rozwiązaniem od skierowania kroków na drogę sądową.
Jak rozpocząć dochodzenie swoich praw - kredyt we frankach
Sytuacja każdego Frankowicza oraz parametry umów różnią się od siebie, dlatego podjęcie decyzji o sposobie rozwiązania problemu z bankiem wymaga starannego przygotowania. Przede wszystkim należy:
- Przeanalizować dokumentację kredytową – Ważne jest, aby dokładnie przejrzeć umowę kredytową, wszelkie aneksy oraz regulaminy dołączone do umowy. Należy również sprawdzić, czy w umowie znajdują się postanowienia, które mogą być uznane za niedozwolone (tzw. klauzule abuzywne), na przykład dotyczące sposobu ustalania kursu waluty obcej.
- Zgromadzić dodatkowe zaświadczenia od banku, takie jak:
- Zestawienia wpłat za cały okres kredytowania,
- Informacje o pobranych prowizjach,
- Kursy walut stosowane przy wypłacie kredytu oraz spłacie rat.
- Ocenić propozycję banku – Jeśli bank przedstawił propozycję ugody, należy dokładnie ocenić jej opłacalność w porównaniu z korzyściami wynikającymi z ewentualnego postępowania sądowego. Warto również pamiętać, że brak zgody na pierwotną propozycję ugody nie zamyka drogi do negocjacji w przyszłości, szczególnie po złożeniu pozwu.
- Konsultacja z prawnikiem – Ważnym krokiem jest skonsultowanie swojej sytuacji z doświadczonym prawnikiem, który pomoże:
- Ocenić mocne i słabe strony sprawy,
- Oszacować potencjalne korzyści finansowe wynikające z unieważnienia umowy,
- Porównać te korzyści z propozycją ugody, jeśli taka została złożona.
Dochodzenie roszczeń od banku na drodze sądowej – jak zacząć?
Pierwszym krokiem w dochodzeniu roszczeń od banku jest szczegółowa analiza umowy kredytowej. Jeżeli wykazuje ona nieprawidłowości, które stanowią podstawę do unieważnienia umowy lub żądania zwrotu nadpłat, należy przystąpić do kolejnych etapów działania.
Zakładając, że analiza umowy kredytu daje podstawy do dochodzenia roszczeń od banku, pierwszym etapem jest dobre przygotowanie się do postępowania. Z reguły oznacza to zebranie pełnej dokumentacji bankowej, wyliczenie przysługujących roszczeń oraz podjęcie próby polubownego rozwiązania sporu. Najczęściej taką czynnością będzie złożenie reklamacji lub pisemnego wezwania banku do zapłaty oraz zakwestionowanie ważności umowy kredytu.
Bank nie chce polubownego rozwiązania sporu
Brak zainteresowania banku polubownym zakończeniem sporu i dobrowolną wypłatą oczekiwanych przez Frankowicza kwot, powoduje, że wielu Kredytobiorców decyduje się na kolejny etap – postępowanie sądowe. Frankowicz (konsument) składa pozew do sądu właściwego z uwagi na swoje miejsce zamieszkania. Co istotne – pozew można wnieść zarówno w trakcie trwania umowy kredytu, jak i po dokonaniu całkowitej spłaty kredytu. Przy czym, okoliczność całkowitej spłaty kredytu rzutuje na kształt żądania pozwu. Pozew jest ściśle sformalizowanym pismem, które musi spełnić warunki przewidziane przez przepisy. Aby pozew okazał się skuteczny i finalnie doprowadził do korzystnego wyroku, powinien właściwie precyzować żądania, jak również przedstawiać dowody na poparcie dochodzonych roszczeń. Przy wsparciu doświadczonego pełnomocnika, zaangażowanie Frankowicza ograniczone jest do minimum.
Dlaczego warto zdecydować się na wytoczenie powództwa przeciwko bankowi?
W sytuacji uwzględnienia powództwa umowa traktowana jest tak, jakby nigdy nie została zawarta między stronami i w efekcie powinny one zwrócić sobie wzajemnie wszystko, co od siebie otrzymały.
Wielu z Frankowiczów, pomimo terminowej spłaty rat, ma przed sobą jeszcze kilkanaście lat spłacania kredytu, a pobrane od nich kwoty przekroczyły wysokość udzielonego kredytu. Korzystne rozstrzygnięcie w sprawie frankowej to nie tylko korzyść w postaci odzyskania kwot wykraczających ponad wpłacony do banku kapitał. To również:
- uwolnienie się od obowiązku spłaty dalszych rat w przyszłości,
- wykreślenie hipoteki i innych zabezpieczeń związanych z umową.
Orzecznictwo w sprawie Frankowiczów
W 2024 roku można już śmiało powiedzieć, że orzecznictwo w sprawach kredytów frankowych udzielanych konsumentom ukształtowało się w klarowny sposób. Podsumowaniem korzystnych dla konsumentów orzeczeń TSUE i sądów polskich z ostatnich lat jest wydana 25 kwietnia 2024 roku w sprawie o sygnaturze akt III CZP 25/22 uchwała Sądu Najwyższego, w której wskazano m.in., że:
- w przypadku uznania, że postanowienie umowy dotyczące sposobu określania kursu waluty obcej stanowi niedozwolone postanowienie umowne i nie jest wiążące, nie ma możliwości zastąpienia go innym sposobem wynikającym z przepisów prawa czy zwyczajów,
- jeżeli nie jest możliwe ustalenie wiążącego strony kursu to nie będzie również wiązała w pozostałym zakresie.
Orzeczenia ostatnich lat pokazują, że sądy w przeważającej części opowiadają się za ochroną Frankowiczów.
Ugoda z bankiem – kiedy i dlaczego warto?
Ugodę z bankiem można zawrzeć w każdym momencie zarówno przed sądem jak i pozasądowo. Jeżeli bank nie przedstawi od razu propozycji, która by nas satysfakcjonowała, nie oznacza to, że za jakiś czas nie przedstawi korzystniejszego wariantu ugody.
Niejednokrotnie spotkałam się z sytuacją, że po wytoczeniu powództwa, biorąc pod uwagę aktualny kształt orzecznictwa, propozycje przedstawiane przez banki okazywały się znacząco bardziej atrakcyjne od tych przedstawianych na wcześniejszym etapie.
Nie można zapominać o tym, że korzyści finansowe z podpisania ugody z bankiem zawsze będą mniejsze niż w przypadku prawomocnego unieważnienia umowy przez sąd, gdyż ugoda zakłada ustępstwa po obu stronach, ale jednocześnie pozwoli ona na znacznie szybsze załatwienie sprawy niż na drodze sądowej.
Konsultacja z prawnikiem w sprawie ugody CHF
Konsultacja z prawnikiem pozwoli na rozwianie wątpliwości i łatwiejsze porównanie korzyści płynących z każdego z rozwiązań. Sytuacja każdego z kredytobiorców jest odmienna i w wobec tego każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie – profesjonalny pełnomocnik każdorazowo pomoże dobrać adekwatną do sytuacji kredytobiorcy ścieżkę dochodzenia swoich praw od banku.
