Nieuczciwe postanowienia w umowie kredytu złotowego.
Nieuczciwe warunki umowne mogą być zawarte nie tylko w tzw. umowach kredytów „frankowych” ale również w umowach typowo „złotowych”. Klauzule abuzywne mogą dotyczyć m. in. oprocentowania kredytu, w szczególności w przypadku umowy kredytu ze zmiennym oprocentowaniem. Zdarzają się bowiem przypadki umów kredytu, z których treści wynika prawo banku do samodzielnego decydowania o częstotliwości, wysokości i przyczynach zmiany oprocentowania. TSUE kilkukrotnie odniósł się do kwestii przejrzystości takich warunków, wskazując, że konsument powinien mieć możliwość pełnego zrozumienia metody obliczania stopy procentowej i jej zmiany (patrz np. wyrok z dnia 3.03.2020 r. w sprawie C-125/18).
Uniwersalne znaczenie opinii Rzecznika Generalnego.
Dyrektywa 93/13/EWG chroni wszystkich konsumentów przed stosowaniem nieuczciwych warunków umownych. Natomiast opinia Rzecznika Generalnego TSUE z dnia 16.02.2023 r., której celem była wykładnia przepisów Dyrektywy w kontekście zapytania w sprawie C- 520/21 ma wymiar uniwersalny, przez co wpływa nie tylko na sytuację kredytobiorców frankowych, ale ma istotne znaczenie również dla kredytobiorców złotowych.
Rzecznik Generalny TSUE zaprezentował jednoznaczne wnioski odnośnie rozliczenia stron nieważnej umowy kredytu, która jest wynikiem zamieszczenia nieuczciwych postanowień umownych:
- konsument może dochodzić od banku dodatkowych świadczeń, ponad zwrot pieniędzy zapłaconych na podstawie umowy kredytu oraz zapłaty odsetek za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty;
- bankowi nie należą się żadne dodatkowe świadczenia poza zwrotem pieniędzy zapłaconych na podstawie tej umowy wraz odsetkami za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty.
Czym są „dodatkowe świadczenia” według sądu zadającego pytanie do TSUE?
Sformułowanie „dodatkowe świadczenia” w rozumieniu sądu odsyłającego pytanie do TSUE, to m. in.: wynagrodzenie za korzystanie z pieniędzy, zwrot kosztów obsługi kredytu, waloryzację świadczenia, czy odszkodowanie.
Wszelkie roszczenia banku, które są konsekwencją uznania umowy kredytu za nieważną w całości, wskutek zastosowania przez bank nieuczciwych zapisów umownych, a wykraczają poza zwrot udostępnionego przez bank kapitału, powinny zostać uznane za nieuzasadnione. W ślad za tym, kredytobiorcy złotowi nie muszą obawiać się negatywnych skutków nieważności umowy.
