Ugoda frankowa jest jednym z rozwiązań zakończenia sporu frankowego. W ostatnich miesiącach banki coraz częściej proponują korzystniejsze warunki, co sprawiło, że ugody frankowe stały się popularnym rozwiązaniem dla osób, które chcą zakończyć spór z bankiem szybciej lub nie chcą długotrwałego procesu sądowego. Jednak należy mieć na uwadze, że podpisanie ugody może wiązać się z koniecznością zapłaty podatku dochodowego. W tym artykule podpowiadamy, jak uniknąć podatku od ugody frankowej i jak nasza kancelaria może w tym pomóc.
Co to jest ugoda frankowa?
Ugoda frankowa to forma porozumienia zawieranego pomiędzy kredytobiorcą a bankiem, która z założenia ma zakończyć spór i uregulować dalsze relacje stron. Choć ugoda stanowi kompromis – każda ze stron godzi się na ustępstwa – jej treść i skutki mogą się znacznie różnić, w zależności od wybranego modelu zaproponowanego przez bank.
W grę wchodzi m.in. wsteczne przeliczenie zobowiązania na PLN i dalsza spłata w oparciu o nowe zasady oprocentowania, bądź przeliczenie salda na PLN i umorzenie zadłużenia. Niezależnie od formy, podpisanie ugody frankowej może nieść za sobą konkretne konsekwencje podatkowe, o których wielu frankowiczów nie jest informowanych. Warto więc – jeszcze przed złożeniem podpisu – sprawdzić, czy i jak można legalnie ograniczyć skutki fiskalne takiej decyzji.
Dlaczego ugoda frankowa może powodować obowiązek podatkowy?
Podpisując ugodę z bankiem, kredytobiorca najczęściej odnosi wymierną korzyść finansową – może to być wypłata określonej kwoty, częściowe umorzenie długu lub zmniejszenie salda zadłużenia. Choć z perspektywy klienta oznacza to ulgę, dla urzędu skarbowego może to stanowić tzw. przychód, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym (PIT).
Co do zasady, opodatkowaniu podlegają zarówno środki wypłacone przez bank w ramach ugody (chyba że są one wyraźnie określone jako „zwrot świadczenia”), jak i wartość umorzonego zadłużenia. Innymi słowy – jeśli bank umarza część Twojego kredytu, urząd skarbowy może oczekiwać zapłaty podatku dochodowego od tej kwoty.
Rozporządzenie Ministra Finansów – szansa na zwolnienie z podatku od ugody frankowej
W dniu 11 marca 2022 r. Minister Finansów wydał rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Rozporządzenie to przewiduje zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) dla kredytobiorców, którzy zawarli ugody z bankami dotyczące kredytów mieszkaniowych.
Zakres zwolnienia z PIT dla ugody frankowej
Zwolnienie obejmuje m.in. kwoty umorzonych wierzytelności z tytułu takich kredytów, o ile spełnione są ściśle określone warunki – zarówno dotyczące celu kredytu, jak i sytuacji kredytobiorcy. Preferencja ta dotyczy wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, a osoba fizyczna nie mogła wcześniej skorzystać z takiego samego zwolnienia przy innym kredycie. Zwolnione z PIT mogą być także świadczenia związane z ujemnym oprocentowaniem kredytów denominowanych lub indeksowanych do waluty obcej.
Elementy ugody wyłączone ze zwolnienia podatkowego
Warto jednak mieć świadomość, że nie wszystkie elementy zawarte w ugodzie z bankiem korzystają ze zwolnienia podatkowego. Rozporządzenie Ministra Finansów dotyczy wyłącznie umorzonych kwot kredytu mieszkaniowego – a więc części zadłużenia, której kredytobiorca nie musi już spłacać.
Jeśli jednak w ramach ugody, bank przekazuje dodatkowe środki pieniężne – na przykład tytułem rekompensaty za rezygnację z roszczeń sądowych – takie świadczenie może zostać zakwalifikowane przez urząd skarbowy jako przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT). Ostateczne konsekwencje podatkowe mogą zatem zależeć nie tylko od samej treści ugody, ale również od sposobu opisania poszczególnych świadczeń i ich charakteru prawnego.
Ograniczenia zastosowania zwolnienia z PIT
Co istotne, nawet umorzenie kredytu nie zawsze uprawnia do skorzystania ze zwolnienia. Rozporządzenie obejmuje wyłącznie kredyty mieszkaniowe zaciągnięte na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy. Jeśli więc mieszkanie zostało zakupione z myślą o wynajmie – np. w celach inwestycyjnych lub zarobkowych – ulga nie przysługuje. Podobnie w przypadku zakupu dwóch lub więcej nieruchomości w ramach jednego kredytu – zwolnienie można zastosować tylko do jednej inwestycji. Podobne wątpliwości pojawiają się wobec osób, które zawarły umowy pożyczki na cele konsumenckie, a nie klasycznej umowy kredytu mieszkaniowego.
Indywidualna interpretacja podatkowa – co zrobić w razie wątpliwości?
W sytuacjach budzących wątpliwości – szczególnie gdy cel kredytu, jego struktura lub przeznaczenie nie są jednoznaczne – zdecydowanie warto wystąpić z wnioskiem o indywidualną interpretację podatkową do Krajowej Informacji Skarbowej (KIS).
Co z podatkiem po wyroku sądu?
Podpisanie ugody z bankiem może rodzić skutki podatkowe – zwłaszcza w przypadku umorzenia części kredytu lub wypłaty dodatkowych świadczeń. W kontekście tych potencjalnych obciążeń warto wiedzieć, że prawomocny wyrok sądu unieważniający umowę kredytu frankowego jest rozwiązaniem znacznie bezpieczniejszym podatkowo. W przypadku wyroku sądowego, co do zasady, nie powstaje obowiązek zapłaty PIT ani od „wyzerowania” salda kredytu, ani od kwot zwróconych przez bank – z wyjątkiem ewentualnych odsetek za opóźnienie. To oznacza, że Frankowicz, który zdecyduje się na drogę sądową i wygra sprawę, nie musi obawiać się dodatkowych obciążeń podatkowych wynikających z samego rozliczenia z bankiem. Warto jednak pamiętać o jednym wyjątku – jeśli kredytobiorca skorzystał wcześniej z tzw. ulgi mieszkaniowej, a następnie sprzedał nieruchomość przed upływem 5 lat od końca roku, w którym ją nabył, może zostać zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego. Dzieje się tak, ponieważ organy podatkowe uznają, że spłata unieważnionego kredytu nie stanowi realizacji własnych celów mieszkaniowych.
Podsumowanie
Ugoda frankowa może być realną szansą na szybkie uporządkowanie relacji z bankiem i zakończenie sporu kredytowego. Zanim jednak zdecydujesz się na jej podpisanie, warto dokładnie przeanalizować możliwe skutki podatkowe. Zakres obowiązków wobec urzędu skarbowego zależy zarówno od treści ugody, jak i indywidualnej sytuacji podatnika. W wielu przypadkach istnieje możliwość legalnego uniknięcia podatku, o ile zostaną spełnione określone warunki formalne. Kluczowe znaczenie ma sposób sformułowania ugody oraz właściwe udokumentowanie celu kredytu. Jeśli masz wątpliwości, zawsze możesz skonsultować się z urzędem skarbowym lub złożyć wniosek o indywidualną interpretację podatkową.
Planujesz ugodę z bankiem? Skontaktuj się z naszą kancelarią.
Przeanalizujemy Twoją sytuację, wyjaśnimy potencjalne konsekwencje i pomożemy Ci wybrać najkorzystniejsze rozwiązanie.
