Ugody zawierane między frankowiczami a bankami stają się coraz bardziej popularnym rozwiązaniem w sprawach związanych z kredytami frankowymi. Dla wielu kredytobiorców ugoda frankowa jawi się jako szybka i mniej stresująca alternatywa dla długich procesów sądowych. Jednak zanim zdecydujesz się podpisać porozumienie z bankiem, warto dokładnie przeanalizować, czy ugoda frankowa nie pociągnie za sobą dodatkowego obowiązku podatkowego. Czy rzeczywiście musisz zapłacić podatek dochodowy od ugody frankowej? Sprawdź, jak wygląda sytuacja prawna i podatkowa.
Czym jest ugoda frankowa i kiedy jest zawierana?
Ugoda frankowa to sposób polubownego zakończenia sporu między frankowiczem a bankiem. W ramach takiej ugody bank może zaproponować przewalutowanie kredytu z franków szwajcarskich na złote, częściowe umorzenie zadłużenia lub nawet zwrot nadpłaty. Czasem ugoda frankowa wiąże się także z koniecznością dopłaty na rzecz banku – wszystko zależy od indywidualnych ustaleń.
Coraz częściej banki, przewidując niekorzystny dla siebie wyrok sądowy, wychodzą z propozycją zawarcia ugody frankowej. To podejście ma na celu ograniczenie strat finansowych instytucji i skrócenie czasu trwania sporu. Z punktu widzenia frankowicza może to być kusząca oferta, jednak samo zawarcie ugody nie kończy wszystkich obowiązków. Może pojawić się konieczność zapłaty podatku dochodowego, o czym wielu kredytobiorców dowiaduje się dopiero po otrzymaniu formularza .
Ugoda frankowa a powstanie obowiązku podatkowego
W przeciwieństwie do sytuacji, w której sąd stwierdza nieważność umowy kredytowej, ugoda frankowa może prowadzić do powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W praktyce oznacza to, że jeśli w wyniku ugody bank umorzy część Twojego kredytu lub wypłaci Ci dodatkowe środki, może to zostać potraktowane jako korzyść majątkową, którą należy opodatkować.
Z punktu widzenia prawa podatkowego, umorzenie zobowiązania traktowane jest jak darowizna lub przysporzenie majątkowe. W takiej sytuacji urzędnicy skarbowi mogą uznać, że ugoda frankowa przyniosła Ci konkretną korzyść finansową, a tym samym – obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Wysokość podatku będzie uzależniona od Twoich całorocznych dochodów oraz progu podatkowego, w którym się znajdujesz.
Kiedy ugoda frankowa nie powoduje konieczności zapłaty podatku dochodowego?
Dobrą wiadomością dla frankowiczów jest fakt, że w niektórych sytuacjach ugoda frankowa nie wiąże się z koniecznością zapłaty podatku dochodowego. Dzieje się tak dzięki Rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 r., które umożliwia zaniechanie poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) wynikających z kredytów hipotecznych na cele mieszkaniowe.
Jeżeli zaciągnąłeś kredyt hipoteczny na jedną, konkretną inwestycję mieszkaniową, możesz skorzystać ze zwolnienia podatkowego. Co ważne, w przypadku posiadania więcej niż jednego kredytu, ulga podatkowa dotyczy tylko tych zobowiązań, które zostały przeznaczone na realizację tej samej inwestycji. Nie możesz wcześniej korzystać z podobnej ulgi podatkowej przy innych kredytach, a dodatkowym warunkiem jest fakt, że nie używasz nieruchomości w celach komercyjnych ani do prowadzenia działalności gospodarczej.
Z ulgi podatkowej możesz skorzystać również wtedy, gdy świadczenie wynikające z ugody frankowej dotyczyło kredytu denominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, a korzyść powstała wskutek ujemnego oprocentowania. Pamiętaj – miejsce zawarcia ugody (czy to w trakcie postępowania sądowego, czy poza nim) nie ma znaczenia. Liczy się wyłącznie spełnienie wskazanych warunków formalnych.
Jakie elementy ugody frankowej mogą mieć wpływ na podatek dochodowy?
Zawarcie ugody frankowej nie oznacza automatycznego powstania obowiązku podatkowego. Wszystko zależy od treści dokumentu oraz konstrukcji zapisów. Szczególną uwagę należy zwrócić na podstawę prawną zwrotu środków przez bank, sposób przedstawienia umorzenia długu oraz literalne brzmienie postanowień ugody.
W niektórych przypadkach kredytobiorcy otrzymują od banku formularz PIT-11, co może oznaczać konieczność wykazania przychodu w rocznym zeznaniu podatkowym. Nawet jeśli jesteś przekonany, że nie masz obowiązku podatkowego – formularz PIT-11 wymaga Twojej reakcji i potencjalnej korekty lub złożenia wyjaśnień w urzędzie skarbowym.
Podatek dochodowy - najczęstsze pułapki
Często zapomina się, że nawet niewielka zmiana w treści ugody może mieć wpływ na Twoją sytuację podatkową. Banki posługują się skomplikowanym językiem prawnym i nie zawsze jasno określają, które elementy porozumienia mogą być uznane za przychód.
Jeśli ugoda frankowa zawiera nieprecyzyjne sformułowania, na przykład w zakresie warunków zwrotu nadpłat lub umorzenia części zobowiązania, istnieje duże ryzyko, że Urząd Skarbowy potraktuje je jako opodatkowaną korzyść majątkową. Dlatego każda ugoda frankowa powinna być dokładnie przeanalizowana pod kątem skutków podatkowych.
Kiedy ugoda frankowa nie powinna generować podatku dochodowego?
Jeśli zaciągnąłeś kredyt wyłącznie na cele mieszkaniowe, dotyczące jednej konkretnej inwestycji, i nie korzystałeś wcześniej z podobnych zwolnień podatkowych, najprawdopodobniej nie będziesz musiał płacić podatku dochodowego. Kluczowe jest jednak to, by ugoda frankowa została skonstruowana poprawnie i zgodnie z obowiązującym prawem. Tylko wtedy możesz mieć pewność, że nie narażasz się na nieprzewidziane koszty.
W przeciwnym razie – szczególnie jeśli kredyt miał charakter konsolidacyjny, obejmował kilka celów lub ugoda zawiera zapisy mogące być różnie interpretowane – podatek dochodowy może być wymagany. Pamiętaj, że nie wszystkie ugody są sobie równe, a diabeł tkwi w szczegółach.
Jak możemy Ci pomóc w analizie ugody? | Podsumowanie
Jeżeli otrzymałeś propozycję ugody frankowej, zanim podpiszesz dokumenty – skontaktuj się z nami. Nasz zespół od wielu lat reprezentuje frankowiczów zarówno w sporach sądowych, jak i podczas negocjacji z bankami. Przeanalizujemy Twoją sytuację, sprawdzimy treść ugody frankowej i ocenimy ryzyko powstania obowiązku podatkowego. Dzięki temu podejmiesz świadomą decyzję, która będzie bezpieczna zarówno prawnie, jak i finansowo. Pamiętaj – jedna klauzula może przesądzić o Twoim obowiązku wobec Urzędu Skarbowego. Nie ryzykuj i skorzystaj z profesjonalnej pomocy.
