Kredyt bez odsetek możliwy dzięki tzw. sankcji kredytu darmowego to gorący temat, ważny dla wielu kredytobiorców gotówkowych. Podobnie jak w przypadku Frankowiczów wyrok TSUE, na który oczekiwali konsumenci, mógł być przełomowy i przetrzeć szlaki do składania pozwów przeciwko bankom. Jednak wyrok nie zapadł, ponieważ prawdopodobnie w ostatniej chwili doszło do zawarcia ugody pomiędzy kredytodawcą a kredytobiorcą.
Sankcja kredytu darmowego – TSUE C-678/22
Tym razem TSUE w sprawie C-678/22 miał się wypowiedzieć w sprawie sankcji kredytu darmowego. Sankcja kredytu darmowego, w skrócie SKD, to instytucja dająca możliwość kredytobiorcom (pod pewnymi warunkami) spłacania wyłącznie zaciągniętego kapitału kredytu gotówkowego, bez odsetek. Sprawa C-678/22 prowadzona przez Sąd Rejonowy dla Krakowa-Podgórza dotyczyła umowy pożyczkowej zawartej z Profi Credit Polska. Polski sąd 3 listopada 2022 roku zwrócił się z pytaniem prejudycjalnym do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W pytaniu zadanym TSUE chodziło o to, czy umowa o kredyt konsumencki może zawierać klauzule dotyczące ustalania odsetek nie tylko od kwoty rzeczywiście wypłaconej kredytobiorcy, lecz także od dodatkowych kosztów kredytu, takich jak prowizje i inne opłaty okołokredytowe. Wyrok TSUE był bardzo oczekiwany ze względu na jego potencjalnie przełomowy charakter. Jednak ostatecznie sprawa została umorzona. Według prawników powództwo zostało wycofane z obawy przed wyrokiem, który mógłby być niekorzystny dla instytucji finansowych ze względu na jego potencjalnie prokonsumenckie następstwa. Warto podkreślić, że Profi Credit nie udzielił komentarza w tej sprawie.

Kredyt bez odsetek dzięki sankcji nakładanej na banki?
Z sankcji kredytu darmowego mogą skorzystać osoby mające konsumencki kredyt gotówkowy do kwoty 255 550 zł. Do SKD kwalifikują się kredyty aktywne zawarte po 18.12.2011 r. (data ustawy o kredycie konsumenckim) oraz kredyty spłacone, jednak z tym warunkiem, że od zakończenia umowy z bankiem nie może minąć więcej niż rok. Jeśli bank nie spełnił chociaż jednego z warunków wymienionych w ustawie o kredycie konsumenckim, istnieje możliwość skorzystania z sankcji kredytu darmowego, a w konsekwencji spłacania samego kapitału kredytu i odzyskania od banku niesłusznie naliczonych pieniędzy.
Kredyt bez odsetek – jakie banki?
Eksperci analizują umowy wielu banków, m.in. Santandera, mBank, PKO BP, PEKAO. Warto podkreślić, że wartość kredytów konsumpcyjnych w Polsce sięga 188,6 mld zł, a nawet w co trzeciej umowie mogą występować wady prawne. Póki co liczba spraw tego typu rozpatrywanych przez sądy jest stosunkowo niewielka. Według danych dostępnych na portalu Wyborcza.biz wydawanych jest od 100 do 200 wyroków rocznie w tego rodzaju sprawach. Jeśli chodzi o stanowisko sędziów, proporcja wydawanych korzystnych i niekorzystnych wyroków wydaje się być wyrównana. Jednakże istotną uwagę warto zwrócić na fakt, że znaczna część przegranych spraw wynika z błędnej argumentacji prawnej, co wskazują prawnicy. Specjaliści podkreślają, że roszczenia konsumentów w takich sprawach są uzasadnione. Najbliższy czas pokaże, czy sprawy kredytobiorców gotówkowych staną się dominującym tematem w polskich sądach podobnie jak sprawy Frankowiczów. Różnicą jest średni czas trwania takich procesów – w przypadku sankcji kredytu darmowego wynosi od 1 do 2 lat (mniej niż w przypadku kredytów CHF.) Istotnym aspektem jest również to, że w przypadku korzystnego rozstrzygnięcia konsument otrzymuje nie tylko dochodzoną kwotę, lecz także ustawowe odsetki za opóźnienie, obecnie ustalone na poziomie 11,25% rocznie. Jeśli kredytobiorca wygra z bankiem, są one naliczane od kwoty roszczenia.