Wraz z rosnącą liczbą pozwów frankowych, PKO BP SA – podobnie jak inne banki – wdrożył strategię procesową mającą na celu obronę przed roszczeniami konsumentów posiadających kredyt CHF. Mimo że sądy coraz częściej stają po stronie konsumentów, banki nadal podejmują liczne próby obrony – zarówno formalne, jak i merytoryczne.
Dowiedz się, jakie działania podejmuje PKO BP SA, jak wygląda jego linia obrony i co oznacza to dla osób planujących złożyć pozew frankowy.
PKO BP SA neguje abuzywność klauzul w umowie frankowej
Jednym z głównych elementów strategii PKO BP SA jest kwestionowanie twierdzeń kredytobiorców dotyczących abuzywności (niedozwolonego charakteru) klauzul waloryzacyjnych. Bank utrzymuje, że postanowienia umowne odnoszące się do przeliczeń walutowych nie naruszają interesów konsumentów i były zgodne z obowiązującym prawem w momencie zawarcia umowy.
PKO BP SA argumentuje, że:
- klient mógł swobodnie zapoznać się z treścią umowy,
- kredytobiorca miał możliwość negocjacji warunków umowy
- mechanizm waloryzacyjny był zrozumiały,
- kredytobiorca miał możliwość zaciągnięcia kredytu w złotówkach, ale świadomie wybrał powiązany z walutą obcą.
To podejście ma na celu wykazanie, że umowa była przejrzysta, a ryzyko kursowe nie zostało przed klientem ukryte. W praktyce sądy często nie dają wiary tym argumentom, jednak bank konsekwentnie powtarza tę linię obrony.
Zarzut przedawnienia roszczeń frankowiczów
Kolejnym narzędziem obrony PKO BP SA jest zarzut przedawnienia roszczeń klienta. Bank wskazuje, że część roszczeń – szczególnie dotyczących rat zapłaconych wiele lat temu – uległa przedawnieniu.
Od czasu wyroku TSUE w sprawie C-520/21 (wyrok z 15 czerwca 2023 r.) pojawiły się jednak poważne wątpliwości co do tego, kiedy zaczyna biec termin przedawnienia roszczeń w przypadku stwierdzenia nieważności umowy. TSUE wskazał, że termin ten nie może rozpocząć się przed tym, jak konsument uzyskał wiedzę o przysługującym mu prawie. Mimo to PKO BP SA nadal próbuje forsować zarzut przedawnienia, licząc na indywidualne rozbieżności w orzecznictwie sądów krajowych.
PKO BP SA kwestionuje interes prawny w unieważnieniu umowy
Banki, w tym PKO BP SA, często kwestionują interes prawny kredytobiorcy w żądaniu ustalenia nieważności umowy. W ich ocenie klient nie ma potrzeby żądania ustalenia, skoro może dochodzić roszczeń majątkowych (np. o zwrot nadpłaconych kwot). Jest to jednak zarzut czysto formalny, który w większości przypadków jest oddalany przez sądy. Wiele sądów, w tym Sąd Najwyższy, wskazuje, że interes prawny istnieje, ponieważ ustalenie nieważności umowy jest kluczowe dla dalszego rozliczenia stron i np. wykreślenia hipoteki.
Bank PKO BP SA podkreśla świadome ryzyko klienta przy zaciąganiu kredytu CHF
Bank w toku procesu podejmuje również próbę wykazania, że kredytobiorca był w pełni świadomy ryzyka związanego z kredytem frankowym. W pozwach frankowych PKO BP SA regularnie podkreśla:
- że klient miał wykształcenie ekonomiczne lub zawodowe związane z finansami,
- że zaciągał wcześniej inne kredyty,
- że akceptował możliwość zmiany kursu CHF.
Sądy jednak coraz częściej wskazują, że nawet osoby z wykształceniem wyższym nie miały pełnej wiedzy na temat skali ryzyka kursowego oraz mechanizmów przeliczeń stosowanych przez bank, szczególnie w sytuacji, gdy bank nie przekazał tych informacji w sposób jasny i transparentny.
Pozwy banku przeciwko frankowiczom
W pewnych sytuacjach PKO BP SA inicjuje działania przeciwko swoim klientom. Choć to bank jest zazwyczaj stroną pozwaną w procesie, czasami wytacza on pozwy przeciwko kredytobiorcom. Oczywiście ma w tym swój cel.
Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego trzyletni termin przedawnienia banku o zwrot kapitału rozpoczyna się w chwili gdy kredytobiorca formalnie kwestionuje umowę kredytu, np. poprzez złożenie reklamacji. Dzięki takim działaniom PKO BP SA zabezpiecza swoje interesy i nie dopuszcza do przedawnienia swoich roszczeń, co skutkowałoby brakiem możliwości ich dochodzenia.
W przypadku otrzymania pozwu banku o zwrot kapitału najlepszym rozwiązaniem jest skorzystanie z pomocy wyspecjalizowanej kancelarii prawnej, która posiada doświadczenie w sporach z instytucjami finansowymi. Kancelaria Mędrecki, Wilk i Wspólnicy oferuje kompleksową pomoc na każdym etapie postępowania przeciwko kredytobiorcom.
Ugody frankowe oferowane przez PKO BP SA w trakcie procesu
PKO BP SA, mimo prowadzenia procesów, bardzo często proponuje ugody już w trakcie trwania postępowań sądowych. To element tzw. strategii procesowej miękkiego wyjścia – bank liczy, że część klientów zdecyduje się na zakończenie sprawy bez oczekiwania na wyrok.
Zazwyczaj są to ugody oparte na tzw. „modelu KNF”, polegające na przewalutowaniu kredytu po kursie z dnia wypłaty i przejściu na stawkę WIBOR/WIRON. Obecnie zdarza się, że Bank proponuje ugody, których korzyści są zbliżone do stwierdzenia nieważności umowy.
Zarzuty frankowiczów wobec PKO BP SA
Postępowania przeciwko PKO BP SA opierają się zazwyczaj na kilku głównych zarzutach prawnych. Najczęściej podnoszone przez kredytobiorców argumenty to:
- Stosowanie niedozwolonych klauzul umownych (abuzywnych) – dotyczy to przede wszystkim zapisów, które pozwalają bankowi jednostronnie ustalać kursy walutowe, według których przeliczano wartość kredytu oraz raty. Sądy wielokrotnie uznawały, że takie klauzule są sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają interes konsumentów.
- Brak transparentności i informacji o ryzyku walutowym – wielu kredytobiorców nie zostało należycie poinformowanych o skali ryzyka związanego ze zmianami kursu franka. Tymczasem to właśnie znaczne umocnienie CHF doprowadziło do drastycznego wzrostu zadłużenia wielu klientów.
- Naruszenie równowagi kontraktowej – konstrukcja umowy była często korzystna wyłącznie dla banku, który zapewnił sobie elastyczność w zakresie ustalania kursów przeliczeniowych, jednocześnie przerzucając całe ryzyko walutowe na konsumenta.
Czy warto pozwać PKO BP SA za kredyt frankowy?
Choć strategia procesowa PKO BP SA jest rozbudowana i konsekwentnie stosowana, nie powinna ona zniechęcać frankowiczów do występowania z pozwem. Praktyka pokazuje, że przy dobrej argumentacji prawnej i rzetelnej dokumentacji, sądy zazwyczaj stają po stronie konsumenta. Kluczem do sukcesu jest:
- profesjonalne przygotowanie pozwu,
- skuteczne zbicie zarzutów banku,
- kompleksowe rozliczenie umowy i przedstawienie roszczeń.
PKO BP SA stosuje przemyślaną, ale powtarzalną strategię obrony przed roszczeniami frankowiczów. Jej celem jest maksymalne utrudnienie i wydłużenie postępowania, a niekiedy skłonienie kredytobiorcy do zawarcia ugody. Dla wielu klientów może to być zniechęcające, jednak nie oznacza to, że pozew jest bez szans.
W rzeczywistości frankowicze, którzy decydują się na drogę sądową i korzystają z pomocy doświadczonych pełnomocników, w zdecydowanej większości wygrywają swoje sprawy i uwalniają się od niekorzystnych umów.
Planujesz pozew przeciwko PKO BP SA? Znamy taktyki banku i wiemy, jak je odpierać. Skontaktuj się z nami i sprawdź, jak możemy Ci pomóc.
Autor tekstu: Łukasz Augustyn – aplikant radcowski
