Stwierdzenie nieważności umowy kredytu złotówkowego na skutek wadliwego określenia warunków zmiany oprocentowania jest możliwe. Bez względu na to jaka podstawa prawna została przyjęta za uzasadnienie orzeczenia sądowego, wiąże się to szeregiem ekonomicznych konsekwencji dla obu stron umowy kredytowej, którą unieważniono.
Skutki stwierdzenia nieważności kredytu złotówkowego
Stwierdzenie nieważności umowy kredytu ma skutek od daty jej zawarcia. Oznacza to, że dokonywane przez „niedoszłego” kredytobiorcę płatności, mające stanowić spłatę wykorzystanego kredytu, są świadczeniami nienależnymi. Podobnie świadczeniem nienależnym jest w opisywanej sytuacji wypłata środków pieniężnych przez bank.
Przepisy art. 410 §1 k.c. w zw. z art. 405 k.c. stanowią, że świadczenia nienależne (tu: zarówno kredytobiorcy jak i banku) podlegają zwrotowi. Każda ze stron powinna zwrócić drugiej, to co realnie otrzymała
Kredyt złotówkowy jak kredyt frankowy?
Na wstępie, należy założyć, że ustalenie nieważności umowy kredytu złotowego ma skutek “EX TUNC”, czyli od daty jej zawarcia. Oznacza to, że dokonywane przez „niedoszłego” (z uwagi na odpadnięcie podstawy dla stosunku prawnego umowy kredytu) kredytobiorcę płatności, mające stanowić spłatę wykorzystanego kredytu, są świadczeniami nienależnymi. Podobnie świadczeniem nienależnym jest w opisywanej
sytuacji wypłata środków pieniężnych przez bank (kwota udostępniana kredytobiorcy w dniu uruchomienia kredytu). Przepisy art. 410 §1 k.c. w zw. z art. 405 k.c. stanowią, że świadczenia nienależne (tu: zarówno kredytobiorcy jak i banku) podlegają zwrotowi. Zarówno bank jak i kredytobiorca powinien zwrócić drugiej stronie, to co realnie otrzymał. Sytuacja złotówkowiczów jest bardzo podobna do spraw frankowiczów.
- Kredyt złotowy
- Ustalenie nieważności umowy kredytowej
- Wypłata pieniędzy przez bank
PRAWO BANKOWE - ustalenie nieważności umowy kredytu złotowego
Obowiązek zwrotu świadczeń przez obie „niedoszłe” strony umowy kredytu stanowią dwa odrębne zobowiązania restytucyjne. Zobowiązania stron do zwrotu otrzymanych nienależnie świadczeń są zatem od siebie niezależne, co przedstawiciele doktryny nazywają teorią dwóch kondykcji. W uchwale z dnia 16.02.2021 r. w sprawie III CZP 11/20 Sąd Najwyższy przesądził, że stronie, która w wykonaniu umowy kredytu, dotkniętej nieważnością, spłacała kredyt, przysługuje roszczenie o zwrot spłaconych środków pieniężnych jako świadczenia nienależnego niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie jest dłużnikiem banku z tytułu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu.
Oprócz podstawy do wzajemnego rozliczenia się stron ( bank, kredytobiorca ), unieważnienie umowy kredytowej oznacza odpadnięcie podstawy obowiązków przekraczających spłatę rat kredytu, a stanowiących obligatoryjne zabezpieczenie zobowiązania. Mowa tu m.in. o obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie nieruchomości, ubezpieczenie na wypadek śmierci lub utraty pracy, czy wreszcie zabezpieczenia spłaty kredytu takie jak hipoteka, czy weksel.
