Prokurator Generalny złożył skargę nadzwyczajną w sprawie kredytobiorców złotowych, którzy w 1996 r. zawarli umowę kredytu na cele mieszkaniowe z odroczoną spłatą części należności. Spłata zobowiązania przekroczyła możliwości kredytobiorców, wobec których obecnie prowadzone jest postępowanie egzekucyjne. Uwzględnienie skargi powinno skutkować ponownym przeprowadzeniem postępowania sądowego, ze szczególnym poszanowaniem pozycji kredytobiorcy jako konsumenta.
Ocena treści umowy kredytu
Wzorzec umowy potocznie zwany „Alicja” nie zawiera obligatoryjnych elementów wymaganych dla umowy kredytu, nie określa terminu spłaty zobowiązania oraz zasad zmiany oprocentowania. Zatem, już na tym etapie możemy mówić o bezwzględnej nieważności umowy kredytu jako sprzecznej z ustawą prawa bankowego. Dodatkowym argumentem dla przyjęcia skutku w postaci nieważności jest sprzeczność z zasadami współżycia społecznego, takimi jak:
- uczciwość,
- równość stron umowy,
- lojalność wobec kontrahenta,
- zaufanie do instytucji bankowej.
Umowa zawiera niedozwolone klauzule zasad zmiany oprocentowania oraz sposobu ustalenia wysokości raty spłaty zobowiązania. Należy ocenić je jako niejasne, niejednoznaczne oraz nieweryfikowalne oraz rażąco naruszające interesy konsumenta. Ponadto, działania banku polegające na oferowaniu umów zawierających wspomniane zapisy należy zakwalifikować jako nieuczciwą praktykę rynkową.
- niedozwolone zapisy w umowie kredytowej
- zmiana oprocentowania kredytu złotówkowego
Jak wadliwa konstrukcja umowy przekłada się na sytuację kredytobiorcy?
Opisywany wzorzec umowy kredytu w praktyce oznacza brak pewności kredytobiorcy co do terminu spłaty kredytu. Nieznajomość zasad oprocentowania, a przez to brak możliwości samodzielnego oszacowania wysokości przyszłych rat i ich późniejszej weryfikacji. Odmienny od oczekiwanego przez kredytobiorcę skutek regularnej spłaty rat – zamiast efektu w postaci pomniejszania zadłużenia – stale rosnący kapitał kredytu. W rezultacie, przy założeniu spłaty rat zgodnej harmonogram banku, całkowita spłata kredytu jest nierealna.
Stwierdzenie nieważności umowy kredytu
Ciężar uchybień umowy kredytu z odroczoną spłatą części należności powinien skutkować stwierdzeniem nieważności całej umowy kredytu. W konsekwencji zobowiązanie należy uznać za nieistniejące, a strony winny wzajemnie zwrócić świadczenia uzyskane w trakcie wykonywania nieważnej umowy. Opierając się na przykładzie sprawy, w którą zaangażował się Prokurator Generalny – 10 lat po zawarciu umowy różnica wysokości świadczeń na korzyść kredytobiorcy wynosiła ponad 39.000 zł.
Po więcej informacji zapraszamy na forbes.pl, gdzie można zapoznać się z artykułem, w którym głos zabrali eksperci naszej Kancelarii. Materiał pt. „Prokurator Generalny skarży się nie tylko ws. frankowiczów. Zainteresował się wiekową Alicją” dostępny jest pod adresem:
https://www.forbes.pl/finanse/alicja-w-ocenie-zbigniewa-ziobry-niemozliwa-do-splaty/leqwmq4
