Kredyty frankowe przez lata były popularne wśród Polaków. Wiele osób skusiło się na pozornie korzystne warunki. Niestety, zmiany kursu franka szwajcarskiego sprawiły, że raty kredytów gwałtownie wzrosły.
Dziś coraz więcej frankowiczów szuka pomocy. Jedną z możliwości jest umorzenie kredytu frankowego. Na czym to dokładnie polega? Czy każdy może się o to starać? Odpowiadamy w tym artykule.
Czym jest kredyt we frankach (CHF)?
Kredyt frankowy to zobowiązanie w złotówkach, ale przeliczane na franki szwajcarskie (CHF). Oznacza to, że wysokość raty zależy od wahań kursu waluty.
W praktyce oznaczało to często niską ratę na początku spłaty kredytu. Jednak gdy kurs franka wzrósł, wiele osób zaczęło mieć problemy ze spłatą. Raty rosły nawet o kilkaset złotych miesięcznie
Na czym polega umorzenie kredytu frankowego?
Umorzenie kredytu to inaczej „pozbycie się” długu. Nie chodzi jednak o to, że bank po prostu daruje zobowiązanie. Chodzi o to, że sąd może uznać umowę za nieważną.
Dzieje się tak, gdy w umowie znajdują się tzw. klauzule abuzywne. To postanowienia nieuczciwe, które naruszają prawa konsumenta. Takie postanowienia mogą dotyczyć np. sposobu przeliczania rat.
Jeśli sąd uzna, że cała umowa jest nieważna, kredyt przestaje istnieć. W praktyce frankowicz oddaje tylko tyle, ile faktycznie pożyczył – bez odsetek, bez dodatkowych kosztów.
Co może zrobić frankowicz?
Frankowicz ma kilka możliwości działania. Najczęściej wybiera jedną z dwóch dróg:
1. Stwierdzenie nieważności umowy kredytowej
To najdalej idące rozwiązanie. Sąd może uznać, że cała umowa od początku była nieważna. W efekcie strony muszą się ze sobą rozliczyć – kredytobiorca oddaje kapitał, a bank zwraca wszystkie wpłacone raty, odsetki, prowizje i opłaty.
2. Ugoda z bankiem
Coraz częściej banki po złożeniu przez kredytobiorców pozwów o stwierdzenie nieważności umowy kredytu oferują zakończyć spory sądowe poprzez zawarcie ugody. Co do zasady proponowane ugody przez banki (np. PKO BP S.A.) zmiany waluty zobowiązania oraz umorzenie salda zadłużenia. W przypadku zawarcia ugody z bankiem bardzo często dochodzi do umorzenia pozostałego do spłaty zadłużenia oraz uznanie kredytu za spłacony.
Kiedy możliwe jest umorzenie kredytu?
Umorzenie kredytu frankowego może być rozważane w sytuacji, gdy umowa zawiera tzw. klauzule niedozwolone, czyli zapisy sprzeczne z obowiązującym prawem lub rażąco naruszające interesy konsumenta. Dotyczy to najczęściej kredytów powiązanych do waluty obcej, w których banki stosowały niejasne lub nieuczciwe mechanizmy przeliczania kursów walut, jednak podobne zapisy mogą występować także w innych rodzajach umów kredytowych.
Warto jednak podkreślić, że każda sprawa ma swoją specyfikę – różnią się postanowienia umowne, sytuacja finansowa kredytobiorcy oraz praktyki stosowane przez bank. Dlatego przed podjęciem jakichkolwiek działań, takich jak złożenie pozwu czy rozpoczęcie negocjacji z bankiem, niezbędna jest konsultacja z prawnikiem specjalizującym się w sprawach frankowych. Taka analiza pozwoli ocenić, czy umowa faktycznie zawiera niedozwolone postanowienia i jakie są realne szanse na umorzenie zobowiązania lub inne korzystne rozwiązanie (np. stwierdzenie nieważności umowy lub ugody).
Co orzekają sądy w sprawach frankowych?
W ostatnich latach orzecznictwo sądów w sprawach frankowych coraz częściej przychyla się do stanowiska kredytobiorców. Statystyki pokazują, że zdecydowana większość wyroków zapada na korzyść frankowiczów.
Najczęstszym rozstrzygnięciem jest stwierdzenie nieważności całej umowy kredytowej. W praktyce oznacza to, że kredyt traktowany jest tak, jakby nigdy nie został zawarty, co pozwala kredytobiorcom odzyskać znaczne kwoty – niekiedy sięgające dziesiątek lub nawet setek tysięcy złotych.
Podstawą takich wyroków są przepisy zarówno prawa krajowego, jak i unijnego, a kluczową rolę w kształtowaniu linii orzeczniczej odgrywa Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). To właśnie jego wyroki często wskazują na nieuczciwe praktyki banków i dają sądom krajowym podstawy do unieważniania umów zawierających niedozwolone postanowienia.
Jak wygląda procedura sądowa w sprawie kredytu CHF?
Postępowanie sądowe rozpoczyna się od wniesienia pozwu przeciwko bankowi. Wraz z pozwem należy złożyć niezbędne dokumenty, przede wszystkim umowę kredytową, harmonogramy spłat oraz korespondencję z bankiem. Po zarejestrowaniu sprawy trafia ona do właściwego sądu, który wyznacza terminy rozpraw i podejmuje dalsze czynności procesowe.
Cała procedura może trwać od kilku miesięcy do nawet dwóch lat – w zależności od konkretnego sądu, jego obłożenia oraz stopnia skomplikowania sprawy. Na długość postępowania wpływa także to, czy konieczne będą opinie biegłych lub przesłuchania świadków.
Ze względu na zawiłość spraw frankowych, warto powierzyć prowadzenie sprawy doświadczonej kancelarii specjalizującej się w tego typu postępowaniach. Kompetentny prawnik potrafi nie tylko prawidłowo sformułować pozew, ale także skutecznie przedstawić argumenty, które znajdują uznanie w oczach sądu i zwiększają szanse na korzystny wyrok.
Dlaczego warto zgłosić się do naszej kancelarii?
Nasza kancelaria od lat zajmuje się sprawami kredytów frankowych i posiada doświadczenie w reprezentowaniu klientów w sporach z instytucjami finansowymi.
Oferujemy rzetelną i bezpłatną analizę dokumentów – sprawdzimy, czy w Twojej umowie występują postanowienia, które mogą być podstawą do dochodzenia roszczeń. Każdą sprawę traktujemy indywidualnie, zapewniając wsparcie na każdym etapie postępowania – od analizy prawnej, przez przygotowanie pozwu, aż po reprezentację przed sądem.
Autor tekstu: Radca prawny Eugeniusz Buczyński
